Jhaverchand Meghani

Jhaverchand Meghani (Gujarati: ઝવેરચંદ મેઘાની; August 28, 1896(1896-08-28)-March 9, 1947) was noted poet, litterateur, social reformer and freedom fighter from Gujarat.He is well known name in the field of Gujarati literature. He was born in Chotila. Mahatma Gandhi spontaneously gave him the title of Raashtreeya Shaayar (National Poet). Besides this he received many awards like Ranjitram Suvaranachandrak and Mahida Paaritoshik in literature. He authored more than 100 books. His first book was a translation work of Rabindranath Tagore's ballad Kathaa-u-Kaahinee titled Kurbani Ni Katha (Stories of martyrdom) which was first published in 1922. He was attached to Gujarati folk literature. He went village-to-village in search of folk-lores and published them in various volumes of Saurashtra Ni Rasdhar. Other Gujarati authors like Harilal Upadhyay have also shown respect to the writing skills of Shri Meghani. He was also the Editor of Phoolchhab Newspaper of Janmabhoomi group (which is being published till date from Rajkot).
A sample of his collection of folk tales from Saurashtra has recently been published in an English, with the translation done by his son Vinod Meghani. The three volumes published so far are titled A Noble Heritage, A Shade Crimson and The Ruby Shattered.

કસુંબીનો રંગ

લાગ્યો કસુંબીનો રંગ -
રાજ, મને લાગ્યો કસુંબીનો રંગ !
જનનીના હૈયામાં પોઢંતા પોઢંતા પીધો કસુંબીનો રંગ;
ધોળાં ધાવણ કેરી ધારાએ ધારાએ પામ્યો કસુંબીનો રંગ… રાજ..

બહેનીને કંઠે નીતરતાં હાલરડાંમાં ઘોળ્યો કસુંબીનો રંગ
ભીષણ રાત્રિ કેરા પહાડોની ત્રાડોએ ચોળ્યો કસુંબીનો રંગ… રાજ..

દુનિયાના વીરોનાં લીલાં બલિદાનોમાં ભભક્યો કસુંબીનો રંગ
સાગરને પારે સ્વાધીનતાની કબરોમાં મહેક્યો કસુંબીનો રંગ… રાજ..

ભક્તોના તંબૂરથી ટપકેલો મસ્તીભર ચાખ્યો કસુંબીનો રંગ
વહાલી દિલદારાના પગની મેંદી પરથી ચૂમ્યો કસુંબીનો રંગ… રાજ..

નવલી દુનિયા કેરા સ્વપ્નોમાં કવિઓએ ગાયો કસુંબીનો રંગ
મુક્તિને ક્યારે નિજ રક્તો રેડણહારે પાયો કસુંબીનો રંગ… રાજ..

પીડિતની આંસુડાધારે - હાહાકારે રેલ્યો કસુંબીનો રંગ
શહીદોના ધગઘગતા નિ:શ્વાસે નિ:શ્વાસે સળગ્યો કસુંબીનો રંગ … રાજ..

ધરતીનાં ભૂખ્યાં કંગાલોને ગાલે છલકાયો કસુંબીનો રંગ
બિસ્મિલ બેટાંઓની માતાને ભાલે મલકાયો કસુંબીનો રંગ … રાજ ..

ઘોળી ઘોળી પ્યાલાં ભરિયા : રંગીલા હો! પીજો કસુંબીનો રંગ
દોરંગા દેખીને ડરિયાં : ટેકીલાં હો! લેજો કસુંબીનો રંગ … રાજ ..
રાજ, મને લાગ્યો કસુંબીનો રંગ -
લાગ્યો કસુંબીનો રંગ !

ઝવેરચંદ મેઘાણી